İlimiz, Doğu Anadolu'nun batısında yer alır. İl alanı Alp-Himalaya dağ sisteminin bir parçası olarak, üçüncü ve dördüncü jeolojik zamanlarda oluşmuş, dış güçlerle bugünkü şeklini almıştır. İlimizde tüm yeryüzü şekillerine rastlanır. İl alanı yaklaşık 12310 km²’dir. Bu alanın %45,5’i dağlar, %41,6’sı platolar ve %12,9’u ovalardan oluşur. Malatya ilinde karasal iklim görülür. Direkt olarak bir bitki örtüsünden bahsetmek mümkün değildir, zamanla tahrip edilmiştir.
İlimiz bir tarım kentidir. Nüfusun %50 sinden fazlası tarım ve tarıma dayalı sektörlerden geçimini sağlar. Yeryüzü şekillerinin dağlık ve engebeli olması tarım alanlarını daralttığını söyleyebiliriz. Yağışların seyrinde meydana gelene azlık ve düzensizlik, don ve kuraklık da ayrıca tarımı olumsuz etkilemektedir. Yaklaşık 400 bin hektar olan tarım alanının büyük çoğunluğu tarla bitkisi üretimine, %25 i meyve üretimine, %5 lik bölümü ise bağcılık ve sebze üretimine ev sahipliği yapmaktadır. Eminim ki veriler sizi bir hayli şaşırtmış durumda olacak. Çünkü "Kayısı" ile özdeşleşen şehrimiz, Yeşilyurt ile özdeşleşen kiraz bahçeleri, Hekimhan denince aklınıza gelen ceviz ağaçları gözünüzde canlanır gibi oluyor. Hal bu olunca meyve üretiminin 1/4 lük paya sahip olması sizi şaşırtmış olacak.
Şehrimiz 1960 yılların başından itibaren bitkisel üretimine yönelimi ile birlikte birçok tarla bitkisi ürününe ev sahipliği yapmıştır. Bunlardan bazıları hala devam ediyor ise de bazıları da ilimizin tarımsal üretiminden çıkmış durumda. Üretimde olmayıp ama öncesinde çok büyük bir üretim merkezi olan pamuğun tarımsal hareketlenmenin başladığı dönemde Malatyalı için önemli bir gelir kaynağı olduğunu biliyor muydunuz?
Şeker pancarında ve yine reyhan, ıspanak, yeşillik, kavun, çilek ve hububat ürünlerinde iyileşme, kalite artışı ve üretim alanı her geçen gün artmaya devam ediyor. Tarım şehrimizde hiç şüphe yok ki en büyük değişim ürün yelpazesinin artışı ile sağlanacaktır. Üretici de bu bağlamda değişime açık olmasının yanında kurumlarında eğitim çalışmalarına yön vermesi elzemdir. İlimizin tarım sorunlarına inmeliyiz ve bir an önce çözüm önerileri getirmek için yoğun mesai harcamak zorunda olduğumuzu ifade etmek istiyorum.
Birçok yazımda Malatya ilinin tarımda alternatif ürünler ve değişimlerle çok ileri noktalara gelebileceğinden bahsetmiştim. Bu konuda, çiftçi ve kurumlar ile irtibat kurunca araştırma verilerimi sizlerle paylaşmaya devam edeceğim.