Hiç şüphe yok ki, Malatya denince akla kayısı, kayısı denince akla Malatya gelmektedir. Bu yazımda kayısı yetiştiriciliğine ilişkin sıkça sorulan sorulara naçizane bir kaç önerimi ve tavsiyelerimi paylaşacağım.
Kayısı oluşumunu ve yetiştiriciliğini en önemli ölçüde etkileyen faktör iklimdir. Özellikle kış ve ilkbahar aylarında görülen olumsuz sıcaklık etkileri kayısı veriminde önemli etkiler göstermektedir.
Mevsim koşullarının kayısı için göstermiş olduğu olumsuz etki, tomurcuklanma döneminde baş göstermektedir. Üretimi şehrimizde en çok görülen Şekerpare çeşidinde %43,Hacıhaliloğlu çeşidinde %65 e varan tomurcuk zararı gözlenmektedir.
Mevsimsel olan faktörleri en aza indirmek için yeni bahçe tesisi kuracak üretici ve ıslah yapmak üzere olan üreticilere ithafen ;
-Soğuklanmanın yoğun olduğu vadi ve çukur alanlar tercih edilmemeli,
-Don zararına karşı dayanıklı çeşitler seçilmeli,
-Ağaçlar mümkün olduğunca yüksekten taçlandırılmalı,
-Aşırı ve geç sulamadan kaçınılmalı, toprak işleme sonbahar ve ilkbaharda yapılmalıdır.
Kayısılarda sürgün ve çiçek tomurcuklarının kış dinlenmesinden çıkabilmesi için belirli bir soğuklanma süresine ihtiyacı vardır.
Yetiştiriciliği yapılacak olan çeşidin soğuklanma ihtiyacını göz önüne alarak üretime başlanmalıdır. Örneğin ; Hasanbey çeşidi 950-1600, Tokaloğlu 1230, Hacıhaliloğlu 850-1000,Çöloğlu 830 - 1000, Şekerpare çeşidi ise 950 süresince soğuklanma ihtiyacına sahiptir. (+7,2 ©️ altında olan sıcakların toplam süreleri)
Toprak işleme, sonbaharda 15-20cm derinlikte köklere zarar vermeden, sulama ise derin killi ve ağır topraklarda daha seyrek, az derin ve kumlu süzek topraklarda daha sık su verilmesine dikkat edilmelidir.
Tabi ki olmazsa olmazımız, toprak analizidir. Doğru bir gübreleme periyodu için en büyük şartımız! Gübrelemede fosforlu ve potaslı gübrelerin yaprak dökümünü beklemeden yapılması yanlış bir uygulamadır. Çiftlik gübresi mümkün olduğunca verilmelidir.
Budama!!! Etkili sonuç, yüksek verim doğru budama ile mümkündür.
İlk olarak dikim budaması (kök budama) yaralı ve kırık kökler ayıklanmalıdır.
Şekil budaması, genel olarak goble,doruk dallı ve değişik doruk dallı şekillerden birisi verilmelidir. Mahsul budaması, esasen kayısı meyveye yattıktan sonra doğru olmasada, gün ışığını etkileyen kuru dallar, hastalık içeren dallar ayıklanmalıdır.
Seyreltmeyi sadece sofralık olan üretimde önerebiliriz. Kayısı çekirdeği olgunlaşınca;küçük olan meyveler koparılır, büyük olan meyveler bırakılır 4-8cm seyreltme yapılmalıdır
Kayısıda 'hasat zamanı' değişkenlik gösterir. Önce üst dallar, ardından orta dallar ve alt dallar olgunlaştığından hasat 3 dönemde yapılmalıdır.
Sofralık ve konserve için yetiştirilen kayısı sert olgun, kurutmalık kayısı tam olgun, pazara gönderilecek kayısı bu iki formun arasında olması gerekir. Bu şekilde gösterilen pazar uygunluğu yüksek kazançta sağlar.
Önceki yazımda ifade etmiştim. Malatya tarihi açısından büyük önem taşıyan TMO nun kayısı alımı şehrimize tarım alanında yeni bir hava katmış ve aynı zamanda kayısıya yönelim her geçen gün artış göstermektedir.
Malatya mıza bu güzel hizmetin gelmesinde büyük katkıları olan başta Sn. Cumhurbaşkanımıza, milletvekillerimize, Büyükşehir Belediye Başkanımıza, Ticaret Borsası Başkanımıza, Ticaret ve Sanayi Odası Başkanımıza ve şu an ismini sayamadığım tüm Malatya Sevdalılarına teşekkürlerimi bir borç bilir, iyi günler dilerim.
