Ergenlik yılları her insanın tecrübe ettiği kritik bir çağdır, bu dönem ayrıca “ergenlik dönemi” olarak da adlandırılır. Bu süre zarfında, gençler boy ve ağırlıkta en fazla büyümeyi göreceklerdir. Ergenlik büyümenin hızlandığı ve ergenliğe has vücuttaki değişikliklerin görüldüğü bir dönemdir. Bir ergen birkaç ay içinde birkaç santim uzayabilir, ardından çok yavaş bir büyüme periyoduna girer. Sonra başka bir büyüme hamlesi olabilir. Ergenlikte değişiklikler yavaşça olabilir. Veya aynı anda birkaç değişiklik olabilir.
Bu değişikliklerin her genç için farklı olacağını hatırlamak önemlidir. Bazı gençler diğerlerinden daha erken veya daha sonra bu olgunluk belirtilerine sahip olabilir. Her çocuk ergenlik döneminden kendi hızında geçer.
Kızların Ergenlik Dönemi
Ergenlik döneminde gerçekleşen cinsel ve diğer fiziksel olgunlaşma hormonal değişikliklerden kaynaklanır. Kızlar ergenliği bir olaylar dizisi olarak yaşar. Ancak ergenlik değişiklikleri sıklıkla aynı yaştaki erkeklerden önce başlar. Her kız farklıdır ve bu değişikliklerle farklı şekilde ilerleyebilir.
Kızların sekonder cinsiyet özelliklerini geliştirirken yaşadıkları belli gelişim aşamaları vardır. İşte gerçekleşen değişikliklere kısa bir genel bakış:
Kızlarda ilk ergenlik değişimi meme tomurcuklarının gelişmesidir. Bunlar meme ve meme ucu hafifçe büyüdükçe meme başı altında oluşan küçük höyüklerdir. Areola (meme başının etrafındaki farklı renkli ciltlerin çemberi) bu zamanda daha da büyür.
Göğüsler daha sonra büyümeye devam eder.
Zamanla, meme başı ve areola tekrar yükselir ve memede başka bir höyük oluşturur. Ergenliğin sonunda göğüsler yuvarlanır.
Kasık kıllarının ilk büyümesi gerçekleşir. Vücut cinsel organların etrafındaki küçük bir alanda bulunan uzun, yumuşak kılları üretir. Bu kıllar daha sonra yayılmaya devam ettikçe koyu ve koyulaşır.
Kasık kılları nihayetinde yetişkin kıllarına benzer, fakat daha küçük bir alandadır. Uyluklara ve bazen daha yukarıya kadar yayılabilir.
Ergenlik döneminden geçerken bir kızda aşağıdaki değişiklikler gözlenebilir:
Vücut kıllarının büyümesinde bir artış olabilir. Bu sadece kasık bölgesinde değil aynı zamanda kolların altında ve bacaklarda da gerçekleşir. Birçok kadın bunları tıraş etmeye karar verebilir.
Kızın vücut şekli de değişmeye başlar. Boy ve ağırlıkta bir artış olabilir, fakat kalçalar da zamanla genişleyebilir. Ayrıca kalçalarda ve bacaklardaki yağ oranında bariz bir artış olabilir. Bunlar ergenlik döneminde meydana gelebilecek normal değişimlerdir.
Vücudunun büyüklüğü artar, ayaklar, kollar, bacaklar ve eller vücuttan önce büyümeye başlar. Bu, bir kızın sakar hissetmesine neden olabilir.
Ergenlik hormonları arttıkça, gençler yağlı ciltte ve terlemede de artış gösterebilir. Bu büyümenin normal bir parçasıdır. Yüzü de dahil olmak üzere her gün yıkamak önemlidir. Akne gelişebilir.
Genç kızlar ayrıca her ay, adet görecek veya adet dönemleri geçirecektir. Bu, vücut üremeye hazırlanmak için daha fazla hormon yapmaya başladığında başlar. Zamanla, vücut yumurtalıklardan yumurta salmaya başlar. Bu, genç kızın hamile kalabileceği anlamına gelir.
Erkeklerin Ergenlik Dönemi
Ergenlik döneminde gerçekleşen cinsel ve diğer fiziksel olgunlaşma hormonal değişikliklerden kaynaklanır. Erkeklerde, ergenliğin ne zaman geleceğini tam olarak bilmek kızlara göre daha zor olabilir. Erkeklerin ergenlik döneminde birçok değişiklik yaşanır, ancak tek bir olay yerine, belli bir süre boyunca bunlar yavaşça ortaya çıkar. Sekonder cinsiyet özelliklerini geliştirirken erkeklerin yaşadığı belli gelişim evreleri vardır. İşte gerçekleşen değişikliklere kısa bir genel bakış:
Erkeklerde ilk ergenlik değişikliği, skrotum ve testislerin genişlemesidir. Bu noktada, penis genişlemez.
Testisler ve skrotum büyümeye devam ettikçe penis büyür.
Kasık kıllarının ilk büyümesi gerçekleşir. Vücut cinsel organların etrafındaki küçük bir alanda bulunan uzun, yumuşak kılları üretir.
Bu kıllar daha sonra yayılmaya devam ettikçe koyu ve koyulaşır.
Kasık kılları nihayetinde yetişkin kıllarına benzer, fakat daha küçük bir alandadır. Uyluklara ve bazen daha yukarıya kadar yayılabilir.
Ergenlik döneminden geçerken bir erkekte aşağıdaki değişiklikler gözlenebilir:
Vücut büyüklüğü artacaktır. Bazen ayaklar, kollar, bacaklar ve eller vücudun geri kalanından daha hızlı büyüyebilir. Bu, bir gencin sakar hissetmesine neden olabilir.
Bazı erkekler meme bölgesinde biraz şişebilir. Bu, gerçekleşen hormonal değişikliklerin bir sonucudur. Bu genç erkekler arasında yaygındır ve genellikle kısa süreli veya geçici bir durumdur. Bu bir endişe kaynağı haline gelmişse bir uzman desteği alın.
Ergenlik dönemi boyunca ses değişiklikleri olabilir. Bazen bu süre boyunca ses "çatlayabilir". Bu geçici bir durumdur ve zamanla düzelir.
Genital bölgede kıllar uzamaya başlar. Erkeklerin ayrıca yüzlerinde, kollarının altında ve bacaklarında da kıllar uzar.
Ergenlik hormonları arttıkça, gençler yağlı ciltte ve terlemede de artış gösterebilir. Bu büyümenin normal bir parçasıdır. Yüzü de dahil olmak üzere her gün yıkamak önemlidir. Akne gelişebilir.
Penis büyüdükçe genç erkekte ereksiyon başlayabilir. Bu, penisin sertleşip sertleşmesidir, çünkü kanla doludur. Bu hormonal değişikliklerden kaynaklanır ve erkek cinsel şeyler hakkında hayal kurmaya başlar. Ancak ereksiyon sebepsiz yere de olabilir. İkisi de normaldir.
Ergenlik döneminde, bir çocuğun vücudu da sperm yapmaya başlar. Sperm ve diğer vücut sıvılarından oluşan sperm ereksiyon sırasında serbest bırakılabilir. Buna boşalma denir. Genç erkek uyurken de bu olabilir. Buna ıslak rüya (gece emisyonu) denir. Bu ergenliğin normal bir parçasıdır. Sperm üretimi başladıktan sonraki dönemde, boşalma olursa, seks yapan genç erkek birisini hamile bırakabilir.
Ergenlik Döneminin Özellikleri
Ergenlik yılları sadece fiziksel değil, aynı zamanda zihinsel ve sosyal olarak da birçok değişiklik getirir. Bu yıllarda gençler, planlar yapma ve uzun vadeli hedefler belirleme konusunda düşünme yeteneklerini arttırır. Her çocuk bu dönemde farklı oranlarda ilerleyebilir ve farklı bir bakış açısı edinebilir.
Genel olarak, aşağıdakiler ergenlik dönemindeki gençte görebileceğiniz bazı yeteneklerdir:
Soyut düşünme yeteneğini geliştirmek
Felsefe, politika ve sosyal konularla ilgili fikirler edinmek
Uzun vadeli düşünmek
Hedeflerin belirlenmesi
Kendini akranlarıyla karşılaştırmak
Diğer insanlarla ilişkiler geliştirmek
Çocuğunuz bağımsızlık ve kontrol için mücadele etmeye başladığında birçok değişiklik olabilir. İşte çocuğunuzun bu yıllarda yaşayabileceği sorunlardan bazıları:
Ebeveynlerden bağımsızlık talebi
Akran etkisi ve akran kabulü arayışı
Akran ilişkilerinin merkezi bir öneme sahip olması
Aşık olma
İlişkilerde uzun vadeli taahhütler
Tüm bunlar, ergenlik döneminin kendine has yapısını ortaya koyan özelliklerdir. Sonuç olarak bu dönem, insan hayatının en kritik süreçlerinden birine tekabül eder. Bu dönemde ergen çocuğunuzla ilişkilerinizi dengeli bir biçimde yürütmeli, içinden geçtiği sancılı süreçte ona destek olmak adına adımlar atmalısınız. Bu süreçte bir uzmandan destek almak daha doğru hareket etmenize katkı sunabilir.
